Updates
© Gert Arijs

Ik wil bomen planten

Wonderwoudje

Onder het mom van ‘voor iedereen een stukje toegankelijk groen op wandelafstand’ riep BOS+ het Wonderwoudjesleger in het leven! We gaan samen met jeugdbewegingen, scholen, zorginstellingen, maar ook bedrijven of gemeentes aan de slag om kleine, toegankelijke, bereikbare, speelvriendelijke en biodiverse groenvoorzieningen aan te leggen. Participatie speelt hierbij een sleutelrol.

Wat is een wonderwoudje?

Een klein stukje biodivers groen… in de bebouwde ruimte… ontworpen samen met de gebruikers.   

 

BOS+ biedt gemeentes ondersteuning aan om (bio)diverse, toegankelijke, en speelvriendelijke groenvoorzieningen aan te leggen. Bij de realisatie van een Wonderwoudje wordt belang gehecht aan de participatie van lokale burgers, jeugdverenigingen, scholen, bedrijven en overheden. Dit zorgt ervoor dat het Wonderwoudje lokaal gedragen wordt, zodat het ook een sociale rol kan vervullen en mensen kan samenbrengen. Een Wonderwoudje is ook veel meer dan louter een postzegelbosje: ook klimbomen, sneukelhagen of fruitbomen, een wilgenhut, gezellige zithoekjes, een bloemenveld, een avontuurlijk parcours, een buitenleslokaal,… zijn mogelijke invullingen.  

Een traject op maat

Er kan flexibel omgesprongen worden met de oppervlakte en mogelijke invulling van jouw Wonderwoudje. We bekijken samen wat het traject voor jullie organisatie/gemeente/bedrijf kan inhouden en we identificeren samen de doelgroepen die tijdens het participatietraject moeten betrokken worden.  

Bij grotere oppervlaktes kan bijvoorbeeld een gradiënt voorzien worden van dichter en minder dicht beplante zones. Ook een combinatie met ‘klassieke bebossing’ is mogelijk: deze grotere bossen worden aangeplant met klein (goedkoper) bosgoed en omvatten geen participatietraject. 

Meer informatie over onze aanplanten van inheems bos vind je hier

Welke locatie komt in aanmerking?

Een geschikte locatie is minstens 200m² groot en kan bijvoorbeeld deel uitmaken van  

– een publiek park  

– een bestaande speelzone  

– een te vergroenen speelplaats  

– gemeenschappelijke gronden van een wijk  

– private gronden van particulieren of bedrijven 

Stappenplan

De inhoud van het project wordt steeds op maat en in samenspraak opgemaakt. Veel hangt af van het terrein waarop we werken (afmeting, bestaande situatie,…) maar ook de wensen van gebruikers en buurtbewoners. Samen doorlopen we onderstaande fases:

1

Participatiefase

We brengen d.m.v. workshops, enquêtes of overleg de noden en wensen van toekomstige gebruikers (buurtbewoners, leerkrachten en kinderen van de nabijgelegen school, jeugdbeweging, …) in kaart. Ook de blik van de gemeente of vereniging zelf wordt meegenomen door beleidsaccenten of randvoorwaarden te onderzoeken. Al deze input wordt verwerkt tot een gedragen visie.

Zo garanderen we dat we het Wonderwoudje van jouw dromen inrichten.

2

Ontwerpfase

We vertalen deze visie uit de participatiefase naar een ontwerp. We werken naar een biodivers en klimaatrobuust voorontwerp waarop de verschillende functies, groen- en/of speelelementen aangeduid wordeningetekend zijn. We maken een beplantingsplan met voornamelijk inheemse soorten en autochtoon plantsoen. We proberen ook optimaal gebruik te maken van de driedimensionele ruimte, en zorgen dus voor een kruid-, struik- en boomlaag. Tijdens het ontwerp koppelen we regelmatig terug met de opdrachtgever, de gemeente of de vereniging.

3

Aanlegfase

Na goedkeuring van het ontwerp, gaan we over tot de aanleg. BOS+ ondersteunt de gemeente door de aankoop van het plantgoed te organiseren en input te geven voor de communicatie. Voor de aanleg van andere zaken, zoals speelelementen, wilgentunnels, bankjes, … doen we beroep op externe aannemers of kan de gemeente zelf bijspringen. BOS+ organiseert ook de aanplant, waarbij we zoveel mogelijk participatie van de toekomstige gebruikers willen. Op deze manier worden ze niet alleen nauw betrokken bij de inrichtingsvisie maar ook bij uiteindelijke realisatie, en wordt het dus ‘hun’ Wonderwoudje. 

Extra informatie

  • Hoe gaan we te werk?

    Het project verloopt stapsgewijs en is flexibel qua timing in functie van de specifieke situatie in de gemeente. 

    Beschrijving van het perceel
    • Werd er al een voortraject doorlopen?
    • Afmetingen en vorm
    • aanwezige elementen
    • Ecologische kenmerken: type ondergrond, waterhuishouding, …
    • Sociale omgeving: park, speelplaats, bij zorgcentrum, …
    • Inclusief terreinbezoek

     

    Participatiefase
    • In kaart brengen van de wensen van de toekomstige gebruikers van het Wonderwoudje
    • Wensen van de gemeente of vereniging: zijn er specifieke eisen van functies voor de aan te planten zone: bv. gezondheid, visuele buffer, … of zijn er beleidsaccenten waarmee rekening wordt gehouden.
    • Inbegrepen: 2 workshops, infomomenten, enquêtes of andere vormen van participatie

     

    Ontwerpfase
    • Vertalen van de bevindingen uit de participatiefase in een voorontwerp
    • 1 tot 2 feedbackrondes met deelnemers van de participatiefase en de gemeente, om te komen tot het definitief ontwerp
    • Opmaken van het beplantingsplan, rekening houdend met streekeigen soorten en soorten die aangepast zijn aan de locatie

     

    Aanplantfase
    • De bomen worden geleverd en geplant d.m.v. een publiek plantevenement, samen met beleidsmakers, omwonenden, beoogde gebruikers
    • Hierbij doen we beroep op lokale vrijwilligers die komen helpen bij het aanplanten. Dit zorgt voor een grotere lokale betrokkenheid.
  • Wat is de voorziene tijdsverdeling?
    Onderwerp   mandagen 
    Beschrijving van het perceel  2 
    Participatiefase  3 
    Ontwerpfase  2 
    Aanplantfase (inclusief voorbereiding)  3 
    Overleg en communicatie  2 
    TOTAAL   12 
    Additioneel: ontharding 2
  • Wat voorziet BOS+ niet?
    • de eventuele aankoop van de gronden (tijd en kosten)  
    • het verwijderen van bestaande infrastructuren, het aanbrengen van nieuwe infrastructuren of verhardingen 
    • uitvoeren van grondverzet  
    • omgevingsvergunning aanvragen 
  • De gemeente is zelf verantwoordelijk voor:
    • Een contactpersoon met expertise volgt het project op en geeft inhoudelijke feedback; aanwezigheid op startvergadering en terreinbezoek  
    • Gemeentelijke medewerkers met relevante expertise worden betrokken bij bilaterale overlegmomenten om indien nodig knelpunten en opportuniteiten te helpen detecteren  
    • Aanduiden van zone die aangeplant zal worden  
    • Indien nodig: aankoop gronden  
    • Indien nodig: aanvraag van eventuele vergunningen  
    • Input inzake lokale soorten die gewenst zijn en terugkoppeling over voorgestelde voorontwerp en beplantingsplan.  
    • Mee promotie voeren met BOS+ voor de workshops en voor de aanplanting (bereiken van lokale burgers, omwonenden, kinderen uit gemeentelijke school, enz…) voor het aanplanten van het Wonderwoudje.   
  • Wonderwoudje vs Tiny Forest

    De aandachtige lezer zal zich misschien afgevraagd hebben wat het verschil is tussen onze Wonderwoudjes en een Tiny Forest, waar tegenwoordig zo vaak over gesproken wordt. Het klopt dat beide benaderingen veel met elkaar gemeen hebben, maar er zijn ook belangrijke verschillen.

    BOS+ kiest voor zijn eigen concept Wonderwoudje, en wel om volgende redenen:

    De term Tiny Forest is oorspronkelijk bedacht door de Indische onderzoeker Shubhendu Sharma die in zijn regio begon met kleine stukjes in de stad opnieuw te vergroenen. Door in die regio met een extreem klimaat de boompjes heel dicht bij elkaar aan te planten en te voorzien van mulch, zorgde hij snel voor een bosklimaat, wat de overleving en de groei erg bevorderde. Het concept werd enige tijd terug overgenomen door de Nederlandse organisatie IVN, die er vervolgens een patent op nam. Dat betekent dat je voor het gebruik van de term Tiny Forest eigenlijk steeds moet werken volgens hun vereisten. Alle respect voor IVN, maar met BOS+ zijn we het niet met al deze vereisten eens:  

     

    • Zo lezen we in de voorwaarden van IVN dat je de bomen 10 tot zelfs 20 keer dichter bij elkaar moet aanplanten (3 à 5 bomen/m²) dan wij gewoon zijn in Vlaanderen, dat je voorafgaand de bodem intensief moet bewerken en dat je een laag mulch moet aanbrengen. Hierdoor zou je erin slagen om op 10 jaar tijd een “volwassen bos” te realiseren met een biodiversiteit die 100 keer hoger ligt. BOS+ heeft bijna 50 jaar ervaring met bosaanplant in Vlaanderen, volgens ons zijn deze zeer hoge plantdichtheden en een verplichte bodembewerking in Vlaanderen niet nuttig en leidt dit bovendien niet tot de beloofde resultaten van veel snellere groei, en al zeker niet tot een 100 keer hogere biodiversiteit.  
    • Overdreven tarieven: de prijzen die men lijkt te hanteren (een kostprijs van 22.000€) voor de aanleg van een Tiny Forest ter grootte van een tennisveld, vinden wij simpelweg ongehoord. Als je dat doorrekent naar de kostprijs per hectare kom je uit op meer dan 1 miljoen €! Wij leggen onze Wonderwoudjes aan voor een richtprijs (9.700€) die de kosten dekt, maar die tegelijk correct is voor de eigenaar. 

Onze wonderwoudjes in kaart

Richtprijs

Het basisaanbod omvat de manuren die in de timing hierboven aangegeven wordt, de inrichting met de natuurlijke materialen en de kwaliteitsvolle participatieve aanplant van een zone  van 200 – 500 m². Dit kan uitgevoerd worden voor een budget van €9700 (excl. BTW). Dit omvat 7200€ (excl. BTW) aan personeelskosten voor de begeleiding van participatie-, ontwerp- en aanplantfase. Daarnaast is 2500€ (excl. BTW) aan werkingsmiddelen inbegrepen, die kan gebruikt worden voor plantgoed, communicatie, prints plannen, planthulp, workshops door derden, participatiemateriaal…. Voor terreinen groter dan 500 m² wordt de kostprijs voor werkingsmiddelen in de tabel hieronder weergegeven. Indien extra werkingskosten nodig zijn voor de goede uitvoering van het project wordt dit tijdig besproken. De gemeente is verantwoordelijk voor de opvolging en uitvoering hiervan. 

 Uiteraard kan er ook op grotere oppervlaktes aangeplant worden. Contacteer ons met je concrete vraag, en wij bekijken wat voor jouw perceel de beste oplossing is en wat de bijhorende kost zal zijn. 

 

 

Oppervlakte in m²  Euro excl BTW 
200-500 2500
500-800 3200
800-1500 4500
1500-3000 5000
3000-5000 6000

Meer impact creëren door te ontharden en vergroenen? 

BOS+ kan de coördinatie op zich nemen voor de afbraak van verhardingen. Hiervoor reken we twee mandagen om de voorbereiding en coördinatie op terrein te verzekeren samen met de aangestelde aannemer. De kosten van de ontharding worden door de gemeente of vereniging gedragen, alsook het opvoeren van nieuwe grond. 

Contact

Voor meer informatie en/of een voorstel op maat, contacteer: 

Teamcoördinator

Lauren Maes

lauren.maes@bosplus.be
Projectmedewerker

Nancy Pausenberger

nancy.pausenberger@bosplus.be